Terwijl het lege blad op mij afkwam, voelde ik de contouren van een gedachtegang die verder zou gaan dan een simpele Linkedin-post waarin ik enkele vrouwelijke ondernemers in de bloemetjes zou zetten. Maar goed, eerst even Googelen.
Een dag, maar voor wat?
Een snelle zoektocht leert me dat deze dag in het leven is geroepen door een niet nader genoemde ondernemersvereniging—hoogstwaarschijnlijk vooral om nieuwe leden te werven. Weer een ‘dag-van’... zolang de commerce maar blijft draaien... Mijn (te) snelle brein schakelde vervolgens door een reeks gedachten. Ben ik eigenlijk wel een ondernemer? Wat betekent ondernemen vandaag? Gaat het over iets opbouwen, of vooral over geld verdienen? Over vrijheid, of over altijd aanstaan? En als we vrouwelijke ondernemers vieren, waar vieren we hen dan precies om? Omdat ze succesvol meedraaien in een systeem dat hen lang niet altijd heeft gesteund? Of omdat ze erin slagen het systeem te veranderen? Mijn hoofd ging alle kanten op.
Het voelt kwetsbaar om mijn denkproces zo openlijk te verkennen, maar misschien wordt het net iets waardevoller door het hier te delen in plaats van in stilte te twijfelen…
De commerce die blijft draaien
Recent las ik een artikel dat kritiek uitte op het ontbreken van een visie op economische groei in ons nieuwe Belgische regeerakkoord. Maar de vraag is niet alleen hoe we willen groeien, maar vooral: wat laten we groeien en voor wie? Economische groei betekent al lang niet meer automatisch meer welvaart of geluk voor onze onze samenleving. -insert de ondernemende vrouw-. Onderzoek toont aan dat vrouwen in leidinggevende functies vaker inzetten op langetermijndenken, duurzaamheid en sociale inclusie. Dus als die commerce dan toch blijft draaien, laat het dan vooral dankzij vrouwelijke ondernemers zijn—de kans is namelijk nét iets groter dat hun impact bijdraagt aan onze samenleving. Al weten we dat economie geen losstaand gegeven is en wordt vormgegeven door de mensen die erin ondernemen. En dus kwam ik bij de vragen: welke rol speel ik daar zelf in? Wat geloof ik over ondernemerschap?
Wat geloof ik over ondernemen?
"Ik kom uit een ondernemersnest," hoor ik mezelf zeggen in een oppervlakkige introductie—een zelf gecreëerde wortel die ik mezelf sinds 2014 voorhoud, toen ik mijn ondernemingsnummer registreerde. En toeval of niet, sindsdien zit ondernemerschap in de lift. Jonge generaties dromen van een bestaan als content creator, onzekerheid wordt geframed als een drang naar controle, en vrijheid betekent vooral: geen baas die je vertelt wat te doen. Zelfs mijn gepensioneerde grootvader werd de afgelopen tien jaar nog ergens freelance consultant. Maar laten we eerlijk zijn: deze trend past perfect in een systeem dat groei nodig heeft, waarin ondernemerschap niet per se een bevrijding is, maar vooral een handige oplossing voor structurele uitdagingen. Dat geldt voor alle ondernemers, maar binnen dat systeem wordt niet iedereen op dezelfde manier onthaald. -Insert opnieuw: de vrouw en haar (impact)onderneming.- Want ondernemen is niet voor iedereen hetzelfde. Voor sommigen is het een sprong, voor anderen een voortdurende strijd om serieus genomen te worden. Terwijl ik zelf nooit echt obstakels ervoer, begon ik me af te vragen: hoe verschillend is dit pad voor anderen? Dat werd me wat duidelijker na een discussie over het patriarchaat.
De prijs voor en van de vrouwelijke ondernemer
Deze maand woonde ik een event bij van The Long Term Society over het patriarchaat en hoe we dat moeten doorbreken voor een duurzame toekomst. Wat me vooral bijbleef? Hoeveel extra ballen vrouwen (lijken te) moeten hooghouden en hoe diep dat ingebakken zit in onze samenleving. Moeten we vrouwen op vandaag vieren? Of hebben ze meer baat bij het wegwerken van drempels die hen überhaupt de kans geven om te ondernemen? En ik weet even niet meer wat ik precies geloof over ondernemerschap—en of ik mezelf wel echt een ondernemer mag noemen. Dus ik stel het niet als absolute waarheid, maar als een gok: laten we vechten met die drempels en daarna een feestje bouwen om te vieren.
De crisis
Soms heb je van die dagen waarop een simpel mailtje je hele bestaan in vraag stelt. Mijn collega stelde een simpele vraag—of ik iets wilde doen voor de Dag van de Vrouwelijke Ondernemer—en ineens de klop van de hamer die verdacht veel weghad van een identiteitscrisis. Ligt dat aan mijn leeftijd? (yes, je hebt hier met een millennial te maken, je had het vast al geraden.) Of omdat ik een vrouw ben? Of omdat ik opgroeide in een streng ondernemersnest waar de woorden twijfel en werk-privébalans vooral in theorie bestonden? Hoe dan ook: een schijnbaar onschuldige vraag ontketende een intern debat over ondernemen, feminisme en het kapitalistische systeem. Gelukkig gebeurde dit hele denkproces in een paar seconden in mijn hoofd, en kon ik gewoon terugmailen met: Ja, ik plan het in.
Dus ja, ik twijfelde vandaag. Of ik een ondernemer ben. Of ondernemen ooit echt zal gaan over meer dan winstbejag. Of we vrouwen moeten vieren of vooral drempels moeten slopen. Maar misschien is twijfel juist wat ondernemen echt is. De moed om te herdenken wat vast lijkt te zitten. De bereidheid om ons idee van groei, succes en werk te herschrijven.
Dus laten we dat doen. Samen. Niet alleen vandaag, maar élke dag. Laten we ondernemen zonder de oude structuren blind te kopiëren. Laten we impact maken zonder onszelf kapot te werken. En laten we ondertussen ook gewoon goed voor onszelf en elkaar zorgen.
Want dit gaat niet alleen over vrouwen. Dit gaat over iedereen die zich niet vanzelfsprekend thuisvoelt in de manier waarop we werken, ondernemen en succes meten. Over alle mensen die méér willen dan enkel meedraaien in een systeem dat niet voor hen gebouwd is.
Als we echt iets willen veranderen, dan doen we dat niet door harder te vechten binnen die bestaande structuren, maar door samen een nieuw systeem te bouwen—één waarin groei niet ten koste gaat van mensen, en ondernemen niet alleen gaat over overleven, maar over floreren.
