We noemen hem even Erik. Zolang het goed loopt, merkt niemand Erik op. Maar soms gaat het mis. De inkomsten vallen terug, de werking komt onder druk, en plotseling staat Erik in de spotlights.
Jullie: Hoe gaan we dit oplossen?
Erik: Ik doe gewoon de boekhouding, de rest is aan jullie.
Jullie: Maar wij weten toch niks van financiën!
Veel organisaties benutten de vette jaren niet optimaal. Alles wordt netjes gebudgetteerd, afspraken worden keurig nageleefd en Erik houdt alles strak in de hand. Prima toch? Maar is er ook geïnvesteerd in de toekomst? Zijn er plannen gemaakt voor de langere termijn? Helaas vaak niet. En als dan na zeven vette jaren de magere jaren aanbreken, komen de gevolgen keihard aan.
Achter elk plan staat een sterk budget
Het zou mooi zijn als organisaties zagen dat er onder elk project een financieel model ligt. Sterker nog, financiën zijn een hefboom om je missie te realiseren. Elke organisatie verdient financieel leiderschap: iemand die de cijfers begrijpt én ze kan vertalen naar de inhoudelijke werking. Iemand die het team meeneemt in de cijfers en ervoor zorgt dat de financiën toegankelijk worden voor iedereen, en niet alleen Erik. Zo moeten medewerkers niet afhaken bij een Excel, maar juist meedenken over de toekomst.
Financiën hoeven helemaal geen black box te zijn. Stel je voor dat elke medewerker wist hoe zijn of haar werk financieel bijdraagt aan de missie van de organisatie. Niet door hen met spreadsheets om de oren te slaan, maar door de cijfers om te zetten in verhalen en kansen. Een dashboard dat je team laat zien hoe elke euro die wordt uitgegeven, waarde creëert – dat maakt het verschil. Het maakt financiën niet alleen begrijpelijk, maar ook inspirerend.
Verdeel en heers
Een ander cruciaal element is het diversifiëren van inkomsten. Te veel organisaties hangen volledig af van één of enkele subsidiebronnen. Dat lijkt misschien ideaal, tot één van die inkomstenbronnen wegvalt. Of de opbouw van reserves? Het aanhouden van een buffer is misschien niet sexy, maar het maakt een wereld van verschil. Het is een vangnet als inkomsten terugvallen, maar ook een springplank om nieuwe projecten te starten. Wie bouwt aan een stevige, gevarieerde financiële basis, bouwt aan een duurzame toekomst.
Organisaties mét financieel leiderschap staan steviger. Ze durven te investeren in goede tijden en anticiperen op minder goede tijden. En niet alleen Erik, maar het hele team begrijpt hoe financiën werken. Het resultaat? Een organisatie die niet alleen overleeft, maar floreert. Klinkt goed, toch? Maar klinkt het ook herkenbaar?
Drie uitdagingen voor je financieel beleid in 2025
- Licht je begroting toe aan je volledig team. Maak het visueel aantrekkelijk en doe het op een samenvattend niveau. Toon tendensen over de jaren heen, toon de verhoudingen tussen verschillende soorten kosten en bespreek de ambities voor het 2025 en de volgende jaren. Zorg dat iedereen de cijfers begrijpt.
- Spring op de digitale trein. Anno 2025 is de digitalisering van financiële processen en boekhouding op een volwassen niveau beland. De tools werken, zijn gebruiksvriendelijk en zorgen voor tijdsefficiëntie. Veel tools zijn intussen ook schaalbaar en betaalbaar, zodat er geen goede reden meer overblijft voor kunstenorganisatie groot of klein om hierin stappen te zetten.
- Maak een investeringsplan op. Denk bewust na over de investeringen die je de komende jaren wil doen en plan deze uit in de tijd. Benut je opgebouwd eigen vermogen, je overgedragen winsten. Durf investeren in de toekomst, maar bouw ook buffers op voor tegenslagen. Zoek een goed evenwicht tussen beide en doe dat vooral bewust.
