Auteurs: Jihad van Puymbroeck en Fredo De Smet
Dit zijn de belangrijkste punten:
- Minder ruimte voor content moderatie: onder het mom ‘meer vrijheid van mening’ schroeft Meta de inspanningen in het modereren van de content terug. Hierdoor ontstaat er weer meer ruimte voor meningsuiting en politieke berichten. Zo kan je voortaan weer schrijven dat homosexualiteit een ziekte is.
- Weg met factcheckers, hallo community notes: volgens Zuckerberg zijn hun factcheckers te politiek gekleurd. In plaats daarvan komt er een systeem van “community notes”, waarbij de gebruikers zelf context en duiding kunnen toevoegen aan berichten. Opvallend; Zuckerberg refereerde hierbij naar de manier hoe Elon Musk dit met X aanpakt. Dat is op zich al alarmerend.
De vraag die nu op ieders lippen brandt: Is het gedaan voor jouw organisatie op Facebook en Instagram? Moet je deze platformen nu helemaal links laten liggen?
Een mes dat snijdt aan twee kanten: uitdagingen én kansen
Hoewel deze veranderingen veel stof doen opwaaien, is het belangrijk om niet stil te blijven zitten. Juist nu is het moment om te kijken hoe jouw organisatie kan meebewegen met de nieuwe realiteit.
Wij helpen je graag op weg met enkele concrete adviezen waarmee je effectief kunt inspelen op deze veranderingen. Fredo en Jihad delen hun tips en inzichten om jouw organisatie een voorsprong te geven in dit nieuwe online landschap.
Lees verder en ontdek hoe jij de veranderingen in jouw voordeel kunt gebruiken
Hoe Zuckerberg winst en macht verpakt als vrijheid
Laat het duidelijk zijn, de echte reden achter de beslissing van Zuckerberg is maximalisatie van winst en macht. Hij plaatste de video online een dag na een bezoek bij Donald Trump. Nuff said.
Naar de buitenwereld vertellen de platformeigenaars een ander verhaal. Ze maken deze keuzes in het licht van het beschermen van freedom of speech. Iets waar Amerikanen geen weerstand tegen hebben. Ocharme die Amerikanen.
Maar er liggen twee verkeerde assumpties in deze uitspraak.
Ten eerste is freedom of speech niet gelijk aan freedom of information. Omdat platformen meer geld kunnen verdienen met het huidige - op data en advertentie - gebasseerde business model, maken ze de toegang voor de gebruikers gratis. Onder het mom van freedom of speech krijg je gratis toegang tot de diensten. Als trade-off sta je wel je data, je privacy en je rechten af.
Daarnaast is er een groot historisch misverstand. Op een conferentie in 1984 zei Steward Brand, een invloedrijke visionair; “information wants to be free”. De zin is een eigen leven gaan leiden. Het werd het mantra van de drop-out ondernemer zoals Mark Zuckerberg en een van de kernwaarden van Silicon Valley. Wat velen niet weten (of bewust negeren) is dat Brand aanvulde met: “information also wants to be expensive”…
Wat betekent dit voor ons, gebruikers en organisaties?
- Door akkoord te gaan met de gebruikersvoorwaarden van de platformen gaan we ook akkoord met de waardenpatronen die deze platformen verspreiden. We worden als het ware allemaal patriots.
- Door gratis platformen te gebruiken devalueren we de waarden van onze eigen informatie. We geven onze data en connecties weg in ruil voor gratis diensten. Deze diensten worden verkocht als sociale media, maar zijn niks anders dan asociale verkooppunten. Alsof je een bijeenkomst met je buurtcomité zou houden in de koelkamer van de Colruyt.
Wat kan je doen?
We moeten ons ten eerste meer bewust zijn van de culturele waardepropositie van de digitale tools die we gebruiken. Vaak vertegenwoordigen deze platformen niet de wereld waar wij voor staan of voor vechten.
Het is daarnaast van groot belang niet afhankelijk van te zijn van deze gratis platformen. Ik heb een regel voor mezelf dat zolang ik de Amerikaanse platformen gebruik als extra (en dus eigenlijk zonder kan), ik deze toelaat in mijn leven. Voor personen en burgers is dat een andere balans dan voor organisaties. Je moet namelijk bewust op zoek gaan naar alternatieven.
Mijn advies: steek je tijd in het zoeken van onafhankelijke, vaak Europese, alternatieven die burgers, veiligheid en community wel centraal stellen. Je bereik zal misschien iets kleiner zijn, het vertrouwen van je doelgroep en de waarde van de interactie des te groter.
Online veiligheid: Vrijheid van meningsuiting zonder grenzen heeft grenzen nodig
Met de aangekondigde wijzigingen van Meta, waarbij factcheckers verdwijnen wordt het voor jouw organisatie cruciaal om zelf sterker in te zetten op moderatie en online veiligheid. Negeren en zo weinig mogelijk aandacht aan besteden is net schadelijker.
Zorg voor een duidelijke strategie om schadelijke of misleidende content op je eigen pagina’s actief te monitoren en te verwijderen. Creëer daarnaast een veilige digitale omgeving door heldere gedragsregels te communiceren aan je volgers en snel in te grijpen bij ongewenst gedrag, zoals haatzaaien of desinformatie. Je kan altijd inspiratie halen bij het “Hier niet”- initiatief.
Freedom of speech is niet hetzelfde als freedom of opinions. Vrijheid van meningsuiting betekent dat iedereen het recht heeft om zijn of haar standpunten te delen, maar dit recht komt met verantwoordelijkheid. Het betekent niet dat alle meningen per definitie onbeperkt of zonder consequenties gedeeld mogen worden. Haatspraak, desinformatie en schadelijke content vallen niet onder de vrijheid van meningsuiting, omdat deze de veiligheid en rechten van anderen kunnen schaden. Het is belangrijk om te begrijpen dat vrijheid van meningsuiting draait om het beschermen van het publieke debat, niet om het creëren van een omgeving waarin alles gezegd mag worden zonder grenzen. Als organisatie moet je een balans vinden tussen het bevorderen van vrije expressie en het waarborgen van een respectvolle en veilige omgeving voor iedereen.
Deleten van Facebook en Instagram: do or don’t?
We raden zeker niet aan om volledig van sociale media te verdwijnen, maar wel om heel bewust te bepalen waarom je deze kanalen inzet en welke doelgroepen je ermee wilt bereiken. Nog belangrijker is om te begrijpen wat de behoeften van deze doelgroepen zijn. Denk bijvoorbeeld aan de behoefte aan verbinding, uitwisseling of de mogelijkheid om in gesprek te gaan over specifieke onderwerpen. Gesloten Facebookgroepen of Instagram Stories voor "Beste vrienden" kunnen in zo’n geval geschikte kanalen zijn. Het is daarom essentieel om voor je organisatie een doordachte kanalenmix te creëren. Begin met de vraag: Heb ik niet te veel kanalen? En kijk pas daarna of je echt een nieuw kanaal nodig hebt.
