Hoe stuur je zonder dominant te zijn? Hoe zorg je voor overzicht zonder starre hiërarchie? Hoe geef je leiding zonder dat je op de duur vervalt in machtsmisbruik? Hoe zorg je ervoor dat je team je vertrouwt en volgt als je moeilijke beslissingen moet nemen?
We zijn 10 jaar verder. 10 jaar aan ervaring als leidinggevende, opleidingen in leiderschap en ervaring in het begeleiden van andere directeurs in de social profit, samen met collega’s bij S&L.
Kernovertuiging rond macht
Al die ervaring leerde me dat de sleutel tot gezond leiderschap ligt in je kernovertuigingen. Hoe denk jij bewust en onbewust over leiderschap en over macht?
Hoewel macht een neutraal woord zou kunnen zijn, heeft het in onze cultuur, en zeker in progressieve middens en de social profit, vele connotaties: we denken heel snel aan machtsmisbruik, aan autoritaire personen of regimes, aan starre hiërarchie, …
Een sector van redders
De identiteit van vele mensen in de social profit is heel vaak gebaseerd op anderen willen helpen, steunen, zorgen en zelfs redden. Voor mensen die graag de rol van redder opnemen, is “daderschap” vaak erg moeilijk.
Durven zeggen wat niet goed genoeg is en wie niet goed genoeg functioneert. En daar indien nodig beslissingen en acties aan koppelen. Bijsturen, herstructureren, ontslaan, …
Het zijn zaken waar progressieve leiders zo mee worstelen dat ze in sociale organisaties soms jaren of decennia niet gebeuren, ook al is het dienend voor het geheel en voor de missie van de organisatie. Dan krijg je een soort laissez-faire leiderschap.
Evenwaardige rollen
Daarom is het nuttig om je kernovertuigingen te onderzoeken en indien nodig te vervangen door nieuwe gedachten. Bekijk leiderschap los van de persoon, maar zie het als een rol of een specifieke plek in de organisatie, waar bepaalde taken en verantwoordelijkheden bij horen, maar die niet meer- of minderwaardig zijn dan andere rollen of plekken.
De rol van coördinator is niet meer waard dan de rol van administratieve kracht. Beide zijn essentieel ondersteunende taken voor het goed functioneren van een organisatie.
Dienend leiderschap
Het is kwestie de verantwoordelijkheid en de macht die bij leiderschap komt kijken in te zetten ten dienste van de missie van je organisatie. En dat kan je enkel op een zo zuiver mogelijke manier doen als je je kernovertuigingen hebt onderzocht, net als je persoonlijke behoeftes en littekens.
Zelfkennis
Iedereen liep in zijn of haar leven al kwetsuren op en loopt dus rond met een aantal littekens of blauwe plekken. En in het leven -ook op het werk- wordt er -vaak onbewust en onbedoeld- wel eens op de blauwe plekken geduwd. We worden getriggerd. Door de plek die leiders innemen, is de impact van hoe je op zulke triggers reageert groter. Het is daarom erg belangrijk dat je jezelf en je blauwe plekken goed kent. En dat je leert ermee om te gaan.
Het voelt kwetsbaar maar is enorm krachtig als je als leider durft zien dat je afhankelijk bent van de erkenning van anderen bijvoorbeeld, en dat je daarom soms worstelt met het brengen van een moeilijke boodschap.
Eenzaamheid
De plek van de leider is onmiskenbaar vaak ook een eenzame plek. Er zijn zaken waarvoor je niet bij je team terecht kan. Terwijl je wel nood hebt aan af en toe ideeën aftoetsen, reflecteren, of andere ondersteuning.
Het is daarom aan te raden mensen te zoeken die op een gelijke of hogere positie staan. Binnen een managementteam in je organisatie. Bij je bestuur. Als je de enige bent op jouw niveau, kan het een gezonde beweging zijn om externe ondersteuning te zoeken.
Evenwicht
Leidinggeven is een kwestie van balans. Het gaat om het zoeken van het evenwicht tussen de zorg voor de missie en de zorg voor de mensen. Zonder de zorg voor jezelf uit het oog te verliezen. Tussen luisteren en praten. Tussen raadplegen en beslissen. Tussen ondersteunen en sturen. Tussen mensen verwelkomen, maar soms ook proactief afscheid te nemen.
Door deze zoektocht aan te gaan op een transparante, authentieke en kwetsbare manier, kunnen leiders hun teams op een gezonde manier leiden. Zonder te vervallen in autoritarisme, maar ook zonder te vervallen in laissez-faire leiderschap.
Zo kunnen ze persoonlijk diepe voldoening vinden en positieve verandering creëren. Dat vraagt moed. Durf je plek in te nemen. Durf te leiden. Je team, je organisatie en de wereld hebben jouw gezond leiderschap nodig.
Een beetje hulp nodig? Boek dan hier een eerste gesprek met me over jouw leiderschap.
