“Ik hou van werken in/met crisissen,” glimlacht Els. Ze legt uit dat het juist in tijden van spanning en conflict is dat verbindende communicatie zo relevant wordt. Het vraagt speciale vaardigheden om kalm te blijven in een storm, en juist dan kun je als coach of leider het verschil maken.
Deze ochtend gaf ze een workshop over verbindende communicatie binnen een organisatie die werkt rond armoede, vorige week in een milieubeweging en een sectorfederatie. Het doel van deze workshops is niet alleen om mensen te helpen beter voor zichzelf te zorgen, maar ook om beter met hun doelgroep en de buitenwereld te communiceren. Het einddoel: gezondere relaties, betere samenwerking en daardoor meer impact maken.
Een cultuur van verwijten
Tijdens zo’n workshop vertelt Els hoe onze cultuur doordrenkt is van schuld en oordeel. We oordelen niet alleen over anderen, maar ook over onszelf, de hele tijd. Dit is een herkenbaar patroon, zeker in de sociale sector, waar mensen vaak de behoeften van anderen boven die van henzelf stellen. Gevolg: frustratie en conflicten, zowel intern als extern. Els noemt het een "reddermodus" waarin mensen zichzelf uitputten voor een ander en hun eigen grenzen negeren, wat uiteindelijk leidt tot burn-out of andere persoonlijke problemen.
Verbindende communicatie biedt hier een antwoord op. Het moedigt mensen aan om radicaal verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen behoeften. “Geweld is een tragische uiting van onvervulde behoeften,” zei Marshall Rosenberg. Veel conflicten ontstaan omdat we te snel discussiëren op een niveau waar de werkelijke behoefte niet wordt uitgesproken. De echte vraag is niet of je collega of buur stil moet zijn, maar hoe je jouw behoefte aan rust vervult.
Radicale verantwoordelijkheid en kwetsbaarheid
Deze manier van communiceren is soms controversieel, vooral in de sociale sector waar veel mensen zichzelf voorbij rennen in een poging om anderen te helpen. “Grenzen stellen en leren nee zeggen is geen egoïsme, maar juist een manier om op lange termijn duurzaam bij te dragen.” Dit roept de vraag op: hoe vind je een balans tussen de eisen van je werk en de zorg voor jezelf? Els gelooft dat leren luisteren naar je eigen behoeften en die van anderen, niet alleen de sleutel is tot persoonlijk welzijn, maar ook tot betere samenwerking binnen teams en een gezondere organisatiecultuur.
Verbindende communicatie, zoals ontwikkeld door Marshall Rosenberg in de vorm van geweldloze communicatie, gaat verder dan persoonlijke conflicten oplossen. Het biedt een visie op een meer vredevolle wereld, waarin conflict gezien wordt als een uiting van onvervulde behoeften. Of het nu gaat om conflicten op persoonlijk niveau, binnen organisaties of in de samenleving, de sleutel ligt in de behoeften ontwaren die spelen, zowel bij jezelf als bij de ander.
Verbindende communicatie in de praktijk
Verbindende communicatie vraagt een zekere openheid en bereidheid tot persoonlijke groei, maar dat betekent niet dat je je hele ziel op tafel hoeft te leggen tijdens een workshop. Het gaat erom de kleine conflicten te erkennen, die zijn vaak achterliggend verbonden met diepere behoeftes. “Mensen bepalen zelf de intensiteit van dit soort workshops," legt Els uit. Het doel is niet om diepe trauma’s bloot te leggen, maar om te leren hoe je op een praktische manier omgaat met je eigen behoeften en die van je collega’s.
Vooral in de sociale sector, waar gelijkwaardigheid een belangrijke waarde is, is dit cruciaal. Els: “Het is gevaarlijk om in te vullen wat een ander nodig heeft. Zo krijg je een vicieuze cirkel van frustratie en miscommunicatie. In plaats daarvan moedigt verbindende communicatie aan om elkaars behoeften op een gelijkwaardige manier te erkennen en te respecteren.”
TL;DR: emotionele intelligentie en duurzaamheid
Emotionele intelligentie is volgens Els een vaardigheid die iedereen kan leren. Verbindende Communicatie is niet therapeutisch of ingewikkeld, maar een praktische manier om zowel je eigen behoeften als die van anderen beter te begrijpen. Door emoties te zien als een signaal van onvervulde behoeften, kunnen we conflicten vermijden en gezondere, meer duurzame relaties opbouwen – zowel op de werkvloer als daarbuiten.
Verbindende communicatie helpt niet alleen individuen, maar ook teams en organisaties om effectiever en met meer voldoening samen te werken. Het is een waardevolle investering in persoonlijke en professionele groei die uiteindelijk leidt tot een beter functionerende organisatie.
Benieuwd naar meer? Op zoek naar ondersteuning voor je team? Zin om een workshop te organiseren? Mail mij dan zeker!
