‘Misschien moeten we eens iets innovatiefs proberen, laat ons een app maken.’
Klinkt het je bekend in de oren? Jarenlang leek ‘een app’ dé oplossing voor organisaties die wilden bewijzen dat ze mee waren met de tijd. Maar ondertussen zijn veel van die apps een stille dood gestorven. Je doelgroep zat liever op Facebook, of er was niemand met de technische kennis om de bugs eruit te halen. Als de app ooit al gelanceerd is geraakt, want wat kost dat toch veel tijd om in elkaar te steken!
Iets zegt me dat we in de komende jaren regelmatig zullen horen: ‘We moeten zorgen dat we mee zijn met de tijd, laat ons een AI/GPT maken.’ Maar als je een sociale organisatie bent, waar bijvoorbeeld ontmoeten centraal staat, wat heeft AI jou dan te brengen?
Is je organisatie klaar?
AI wordt onontkoombaar en als organisatie zorg je maar best dat je ermee vertrouwd raakt, vindt Rutger. ‘Eigenlijk komen we al heel lang in contact met AI, maar dan meer als iets wat bij andere software op de achtergrond draait. Nu zijn applicaties als ChatGPT en Bard opeens heel toegankelijk voor heel veel mensen.’
‘Als je klaar wil zijn voor de toekomst, moedig je best je medewerkers aan om met AI te experimenteren. Er gaat een gezegde rond op het internet: ‘Niet AI zal je job afpakken, maar wel iemand die werkt met AI.’ Het is gewoon een vaardigheid die je de komende jaren nodig zal hebben.’
‘Of je er als organisatie meteen mee aan de slag moet, is een andere vraag. Soms kom ik in organisaties waar de basisprocessen nog manueel gebeuren: de ledenadministratie, de boekhouding, de fondsenwerving… Je kan beter dat eerst digitaliseren, voor je de sprong naar AI waagt.’
‘Ik probeer organisaties altijd duidelijk te maken dat digitalisering niet alleen gaat over tools, maar ook over je mindset. Vaak wordt nieuwe technologie ingevoerd zonder de onderliggende processen te bekijken. Zo mis je ontzettend veel mogelijkheden. Bv in plaats van een planning uit te schrijven in een schriftje, tik je ze uit in een Word document. Terwijl er heel wat andere mogelijkheden bestaan om plannen en projecten efficiënt te managen.’
‘Om echt winst te halen uit AI, moet je goed begrijpen wat het is en wat het kan. Dan kan je er echt je voordeel mee doen.’
Een enthousiaste stagiair
Een tweede vraag die je je moet stellen, is of AI wel het antwoord is voor jouw doelgroep, jouw organisatie en jouw vraagstuk. Soms is het sop de kool niet waard. ‘Ik merk soms dat ik zo lang bezig ben met de juiste vragen stellen aan Chat GPT, dat ik het antwoord beter zelf had kunnen bedenken,’ geeft Rutger als voorbeeld.
‘Bovendien is het ondertussen bekend dat AI zaken kan verzinnen of vooroordelen kan reproduceren. Als je een vraag stelt, moet je wel in staat zijn om de kwaliteit van de antwoorden te beoordelen. AI kan de expert niet vervangen. Eigenlijk moet je het beschouwen als een enthousiaste stagiair. Die kan veel werk verzetten, maar geef je ook geen eindverantwoordelijkheid over gevoelige taken.’
‘Neem bijvoorbeeld fondsenwervende mails. Je kan AI vragen om jou een paar voorbeelden te geven van creatieve, effectieve teksten. Maar als je zelf niet weet hoe een goede donateursmail eruitziet, kan jij daar ook de juiste niet uit kiezen.’
Wat is dan de winst?
‘In eerste instantie zie ik voor sociale organisaties vooral veel winst voor interne processen,’ denkt Rutger. ‘Ook in de non-profit zijn er heel wat repetitieve taken die tijd wegnemen van zinvoller werk. Zo is er een organisatie voor thuisverplegers die werknemers in staat stelde om na elk huisbezoek in de auto mondeling een aantal vragen te beantwoorden. Op basis daarvan stelde de software van elk huisbezoek een rapport op. De kwaliteit van de rapportage ging de hoogte in, de organisatie kon de noden beter monitoren, en de medewerkers waren gelukkiger want ze hadden minder administratie te doen.’
‘AI is ook heel goed in het samenvatten van lange teksten of het vinden van patronen in grote hoeveelheden data. Zo kan je een grote ledenbevraging invoeren in het systeem en dan in gesprek gaan met je eigen data. In welke provincie wonen de meeste leden die geïnteresseerd zijn in thema x of y? En hoe oud zijn die dan?’
Ik zie meteen een link naar impactmeting. Sociaal werk is immers niet zo makkelijk in cijfers te vatten. Dus moet je vaak teruggrijpen naar verhalen om je impact te meten en te communiceren. Maar honderden verhalen verzamelen en analyseren, is vaak niet haalbaar, dus geraak je niet altijd voorbij de anekdote. Als je daarentegen AI kan vragen om honderden kwalitatieve antwoorden te analyseren, dan krijg je een heel nieuwe waaier aan mogelijkheden.
‘En het leuke daarbij is dat je meer en meer GPT’s zal kunnen bouwen die draaien op je eigen data,’ vertelt Rutger. ‘Daardoor heb je ook meer controle over wat eruit komt.’
‘In een andere leuke toepassing kan je AI gebruiken als stand-in voor een bepaalde doelgroep. Je kan de software de rol laten aannemen van een persona die je hebt ontworpen en er zo rechtstreeks mee in gesprek gaan.’
‘AI is tenslotte een heel leuke partner bij brainstorms. Je kan vragen om ideeën te visualiseren, om een hele reeks voorstellen te doen waar jij er dan de beste uit haalt, enzovoort. Als je het goed aanpakt, krijg je er een heel verrassende extra gesprekspartner bij.’
Dit onthoud je best
Mijn aarzeling tegenover AI is door het gesprek met Rutger in elk geval weer wat verder weggesmolten. De take-aways voor sociale organisaties en AI die ik heb onthouden?
- Leer het begrijpen en geef je medewerkers de kans om ermee te experimenteren.
- Kijk eerst naar je meest intensieve processen en wat AI daarvoor kan betekenen.
- AI is zo goed als de persoon die ermee werkt. Experts blijven nodig.
- AI kan ontzetten leuk en spannend zijn als je erin duikt, bijvoorbeeld voor impactmeting, om oplossingen te vinden op maat van je doelgroep en voor brainstorms.
- Je bent niet verplicht om meteen met AI aan de slag te gaan als organisatie.
- AI brengt het meest op voor je organisatie als het is ingebed in een echte digitale strategie.
Benieuwd naar de voorbeelden die Rutger gaf, sparren over een idee of nadenken over je digitale strategie? Hij gaat ook heel graag met jou in gesprek.
Website: https://www.enterdigital.coop/
