Over starten
Koenraad Depauw (KD): “Koen, vandaag is de Dag van de Coöperatie. Een mooi moment om even stil te staan bij wat dat betekent voor ons bij S&L. Hoe kijk jij daar nu tegenaan, na twee maanden in de coöperatie?”
Koen Van Overmeiren (KVO): “Goh, ik merk vooral hoe anders het voelt dan in andere organisaties. Er is een gelijkwaardigheid hier, een soort openheid, die ik niet eerder ervaren heb. Het idee dat je als nieuwkomer echt een plek mag pakken – dat is niet vanzelfsprekend. Maar tegelijk ben ik me ook bewust van mijn eigen leercurve. Het voelt alsof ik aan het begin van een pad sta.”
KD: “Dat herken ik. Toen we begonnen, wisten we ook niet alles. S&L is in 2016 gestart vanuit het idee dat we maatschappelijke impact wilden maken. Eerst waren we met zes, en werkten we vanuit mijn vennootschap. Maar al snel voelden we: als we dit goed willen doen, moeten we het samen doen. Geen hiërarchie, geen ‘mijn bedrijf en jullie werken mee’. Daarom zijn we een werkerscoöperatie geworden. Dat was niet alleen logisch, maar ook noodzakelijk.”
De balans tussen missie en ruimte geven
KVO: “S&L voelt ook van iedereen. Tijdens de gesprekken die ik had voor ik bij jullie kwam, voelde ik geen hiërarchie tussen mensen. Het is niet dat oprichters het laatste woord hadden bijvoorbeeld.. Die transparantie zit in alles . Je hebt toegang tot bijna alle gegevens – financiën, dossiers, strategieën. Er is geen ‘geheime kast’. Dat schept vertrouwen. Maar eerlijk, hoe was het voor jou als oprichter? Het lijkt me niet eenvoudig om zoveel los te laten.”
KD: “Dat is het ook niet. Gelijkwaardigheid vraagt veel. Als founder moet je leren je visie te delen en anderen ruimte te geven. Dat is soms eng. Wat als de missie verwatert? Wat als mensen behoudsgezind worden en denken: ‘Dit is goed zo, waarom zouden we nog groeien?’ Die spanning zit erin, zeker omdat groei bij ons niet draait om winst, maar om impact. Wij werken alleen voor organisaties die écht iets veranderen in de wereld. Geen greenwashing, geen compromissen. Maar dat betekent ook: we moeten steeds nieuwe opdrachten binnenhalen, soms zelfs in andere landen.”
KVO: “Dat internationale stuk vind ik wel ambitieus. En spannend. Waarom was dat zo belangrijk voor jullie?”
KD: “Omdat we vanaf het begin zeiden: we willen geen impact beperken tot Vlaanderen. Systemische verandering vraagt schaal. Als we niet groeien, blijven we beperkt in ons bereik. Daarom werken we nu al met klanten in Nederland, en zijn we aan het verkennen hoe we impact kunnen maken in andere Europese landen. Dat betekent dat we soms spannende keuzes moeten maken. We zijn bijvoorbeeld geen klassieke werkerscoöperatie waar iedereen gelijk deelt in de winst. We keren nooit winst uit. Onze prioriteit is altijd: wat brengt de missie vooruit?”
Samenwerken richting maatschappelijke verandering
KVO: “Ik snap die ambitie. Maar hoe zorg je dat die groei de samenwerking binnen het team niet onder druk zet? S&L is in continue evolutie. Hoe meer mensen aan boord, hoe groter de kans dat het ergens gaat schuren. Een organisatie die altijd vooruitkijkt, vergeet soms wel eens achterom te kijken of iedereen mee is.”
KD: “Goeie vraag. Wat ons helpt, is dat eigenaarschap niet vanzelfsprekend is. Nieuwe medewerkers kunnen na een jaar mede-eigenaar worden, maar dat vraagt commitment. Het gaat niet alleen om meewerken, maar ook om meedenken en mee verkopen. Iedereen die hier werkt, vertegenwoordigt de coöperatie naar buiten toe. En we hebben checks ingebouwd, zoals gesprekken over visie. Die momenten helpen om koers te houden.”
KVO: “Ja, dat heb ik gemerkt. Ik voel dat jullie niet zomaar met iedereen werken. Zelfs in de opdrachten die we aannemen, zitten duidelijke grenzen. Het gaat om impact, niet om inkomsten alleen. Die focus motiveert me echt.”
KD: “Mooi om te horen. Dat is ook waarom ik deze werkvorm zo waardevol vind. Een coöperatie is meer dan een structuur; het is een manier van samenwerken die vertrouwen en verbinding centraal zet. Maar tegelijk is het geen doel op zich. Het blijft een middel om maatschappelijke verandering teweeg te brengen. En dat betekent dat we niet alleen naar binnen kijken, maar steeds opnieuw de buitenwereld betrekken.”
KVO: “Dat voel ik ook. Wat me vooral opvalt, is hoe jullie zelfs kritiek of feedback gelijkwaardig benaderen. Toen ik laatst feedback kreeg op een project, voelde dat niet als ‘jij moet dit anders doen’, maar als een gezamenlijke reflectie. Dat maakt het zoveel krachtiger.”
KD: “Precies. Gelijkwaardigheid betekent niet dat er geen verschillen zijn, maar dat we die eerlijk erkennen en benutten. Of het nu gaat om ervaring, achtergrond of ideeën – het speelveld moet eerlijk blijven. Dat geldt niet alleen binnen S&L, maar ook in de impact die we nastreven. Gelijkheid is een voorwaarde voor verandering.”
To Change The World
KVO: “Dat is wat deze coöperatie voor mij zo bijzonder maakt. Het is niet perfect, maar wel écht. Er is ruimte voor ambitie, maar ook voor kwetsbaarheid. En voor mij is dat de kracht van een coöperatie: samen bouwen aan iets dat groter is dan jezelf.”
KD: “En dat is precies waarom de Dag van de Coöperatie belangrijk is. Het herinnert ons eraan waarom we dit doen. Samenwerken is niet altijd makkelijk, maar het maakt dingen mogelijk die je in je eentje nooit voor elkaar krijgt. Bij S&L gaat het niet om winst, maar om impact. Om groeien, niet om groter te worden, maar om meer te betekenen. En dat is iets wat we allemaal kunnen leren van coöperaties. Als we echt willen dat de wereld verandert, moeten we dat samen doen.”
